Redakcyjna rewolucja: gdy AI zostaje najmłodszym redaktorem
Pamiętacie te czasy, gdy dziennikarz oznaczał człowieka z notatnikiem i długopisem? Dziś w wielu redakcjach najciężej pracuje… algorytm. Ostatnio widziałem, jak w jednym z warszawskich serwisów ekonomicznych AI w godzinę wygenerowała 15 nych wersji tekstu o inflacji. Redaktor tylko poprawił kilka sformułowań i gotowe. – Wydajność wzrosła o 70%, ale czasem brakuje tej ludzkiej iskry – przyznaje mi anonimowo jeden z szefów działu.
Najciekawsze jest to, że niektóre systemy potrafią już przewidywać trendy lepiej niż doświadczeni reporterzy. W Financial Times AI podpowiada dziennikarzom, jakie tematy będą kluczowe za 2-3 dni. Tylko czy takie przewidywanie nie zabije dziennikarskiego instynktu?
Personalizacja na sterydach: dlaczego twój portal wygląda inaczej niż sąsiada?
Zrobiłem kiedyś eksperyment – poprosiłem pięcioro znajomych, by zrobili screena głównej strony tego samego portalu o tej samej godzinie. Efekt? Pięć zupełnie różnych zestawów newsów. Jeden widział głównie politykę, inny – sport, jeszcze inny – plotki celebryckie.
Najbardziej przeraża mnie, że algorytmy wiedzą o nas więcej niż nasi bliscy. Śledzą nie tylko, co czytamy, ale jak długo przewijamy tekst, w którym momencie zamykamy artykuł. Pewien dziennikarz technologiczny mówił mi: – To jak mieć w głowie stalkera, który chce cię lepiej poznać… żeby więcej zarobić.
fałszywe newsy 2.0: gdy deepfake’om pomaga ChatGPT
W zeszłym miesiącu trafiłem na wypowiedź znanego polityka, która okazała się w 100% wygenerowana przez AI. Najstraszniejsze? Mogłem się połapać tylko dlatego, że znam się na technologii. Dla przeciętnego użytkownika było to nie do odróżnienia od prawdy.
Walka z takimi treściami przypomina gonienie własnego ogona. Gdy pewien portal wprowadził narzędzie do wykrywania deepfake’ów, twórcy fałszywek już tydzień później mieli sposób na jego obejście. To jak wyścig zbrojeń, w którym stawką jest prawda.
Kto odpowiada, gdy AI się pomyli? Case study z prawdziwego życia
W zeszłym roku doszło do kuriozalnej sytuacji – jeden z algorytmów informacyjnych błędnie podał, że pewna firma ogłasza upadłość. Akcje spółki spadły o 15%, zanim błąd naprawiono. – Najgorsze było to, że nikt nie mógł wskazać winnego – opowiada mi prawnik zajmujący się sprawą.
Pojawiają się nowe zawody – AI ethics editor czy algorithm overseer. Ale jak kontrolować coś, czego nie do końca się rozumie? Znany dziennikarz śledczy powiedział mi: – To jak próba dogonienia pociągu, który cały czas przyspiesza.
Nowa szkoła dziennikarstwa: z notatnika do Pythona
Rozmawiałem ostatnio z rektorem jednej z wyższych szkół dziennikarskich. – 30% programu to już zajęcia z analizy danych i podstaw programowania – przyznaje. Najbardziej utalentowani studenci potrafią pisać własne skrypty do zbierania informacji.
Ale jest też druga strona medalu. Redaktor naczelny dużego portalu narzeka: – Młodzi dziennikarze świetnie ogarniają technologie, ale mają problem z prowadzeniem zwykłej rozmowy. AI nie nauczy ich ludzkiej empatii.
Prawo autorskie w epoce AI: kto jest właścicielem tekstu?
Ciekawa sprawa sądowa w USA: dziennikarz pozwany został przez swój… komputer. System AI twierdził, że to on jest współautorem artykułu i domagał się tantiem. Absurd? Na razie tak, ale prawnicy ostrzegają – to dopiero początek problemów.
W Polsce już teraz niektóre redakcje wprowadzają klauzule w umowach, że teksty generowane przez AI są własnością firmy. Ale co, jeśli AI wykorzystała czyjeś teksty do nauki? To temat na kolejne procesy sądowe.
Przyszłość mediów: między technologią a człowieczeństwem
Spotkałem się ostatnio z dwoma dziennikarzami – jeden entuzjastycznie opowiadał o nowych możliwościach, drugi mówił, że odchodzi z zawodu, bo nie poznaje już tej profesji. Prawda pewnie leży po środku.
Najważniejsze pytanie nie brzmi czy AI zmieni media, ale jak możemy wykorzystać AI, by media stały się lepsze. Bo w końcu chodzi o to samo co zawsze – prawdę, tylko opowiadaną nowymi metodami. A może jednak coś więcej?